Iedereen heeft wel een keer meegemaakt dat hij of zij een kleine schok ervaart bij het aanraken van een ander persoon of bij het sluiten van een autoportier. Dat fenomeen wordt beschreven als de ontlading van statische elektriciteit, wat in dit artikel verder uitgelegd zal worden.

Definities

Statische elektriciteit is, zoals de naam het al zegt, een vorm van elektriciteit waarbij er geen sprake is van verplaatsing of geleiding van elektriciteit. De (gelijk)spanning kan wel bijzonder hoog oplopen omdat het evenwicht tussen elektronen en protonen verstoord is. Een elektron is een negatief geladen deeltje en een proton is een positief geladen basisdeeltje. Statische elektriciteit ontstaan meestal als gevolg van wrijving tussen verschillende materialen.

Ontstaan

statische elektriciteitStatische elektriciteit wordt dus opgewekt door wrijving tussen verschillende materialen. Ook de luchtvochtigheid speelt een rol. Hoe lager de luchtvochtigheid, des te meer statische elektriciteit ontstaat. De mens draagt door wrijving met kleding of schoeisel zeer vaak statische elektriciteit met zich mee. Deze statische ladingen bevatten meestal te weinig energie om fysiek waar te nemen. De kleine ontlading kan alleen waargenomen worden indien de luchtvochtigheid laag is en daarom hebben wij ook in de winter meer last van statische elektriciteit. Een goede luchtbevochtiger kan dit helpen voorkomen.

Zelfs de vacht van huisdieren zoals honden of katten kunnen opladen en bij aanraking van een mens ontladen worden. Het dier zal in de eerste plaats hiervan schrikken en op lange termijn zou het kunnen dat het dier niet meer aangeraakt wil worden. Zorg daarom altijd dat je eerst ontladen bent alvorens je hond of kat te strelen. Er bestaat ook heel wat apparatuur om de statische elektriciteit te meten en er bestaan zelfs bedrijven die zich bezighouden met het meten en beheersen van het fenomeen. Dat is belangrijk, omdat het een productieproces kan vertragen of verstoren.

Hoe kom je er vanaf?

Een mens kan van zijn elektrische lading af geraken, wanneer hij of zij een goed geleidend voorwerp heeft gevonden. Wanneer we dat voorwerp, bijvoorbeeld een autoportier, aanraken voelen we een kleine schok en dat is de ontlading. Dit kan alleen als jij positief geladen bent en de autoportier negatief geladen, omdat ongelijksoortige ladingen elkaar aantrekken, terwijl gelijksoortige ladingen elkaar afstoten.

Gezondheidsrisico’s

Er zijn voorlopig nog geen wetenschappelijke onderzoeken die kunnen bewijzen of er al dan niet gezondheidsrisico’s aan ontladingen zijn gebonden. De meest voorkomende klacht gaat over de kleine schok die je voelt bij de ontlading. Sommige wetenschappers beweren dat oplading van het menselijk lichaam oogirritaties met zich kan meebrengen, maar dit is nauwelijks onderzocht. De hypothese luidt dat statische lading veel extra stof in het oogvocht zou veroorzaken, waardoor het oog geïrriteerd kan geraken.

statische elektriciteit kast

Voorkomen van ontlading

De belangrijkste wijze om elektrische ontlading te voorkomen is om de luchtvochtigheid te controleren. Dit kan natuurlijk alleen in huis of in een bepaalde ruimte. Als de lucht voldoende vochtig wordt gehouden, dan wordt een groot deel van de ontladingen voorkomen, aangezien het fenomeen meestal voorkomt bij een tekort aan luchtvochtigheid. Het kan ook helpen om kleding en dierendekens met wasverzachter te wassen, want ook dat bestrijdt namelijk het ontstaan van statische elektriciteit.